SEO və SEM nədir?

SEO-nun Tərifi

SEO (Search Engine Optimization) – axtarış motorları üçün optimallaşdırma, saytınızı Google və digər axtarış sistemlərində daha yüksək mövqelərə çıxarmaq üçün həyata keçirilən təbii (organik) metodlar toplusudur. SEO-nun əsas məqsədi istifadəçilərin ehtiyaclarına cavab verən, keyfiyyətli və informativ məzmunla vebsaytı optimallaşdıraraq onu görünən və əlçatan etməkdir.

Bu strategiya vebsaytın daxili strukturundan (On-Page SEO), xarici bağlantılarından (Off-Page SEO), texniki detallardan (Technical SEO) və istifadəçi təcrübəsindən ibarətdir. Google kimi axtarış sistemləri saytları müxtəlif alqoritmlər əsasında qiymətləndirir və istifadəçilərə ən uyğun nəticələri təqdim edir. SEO isə bu alqoritmləri nəzərə alaraq optimallaşdırma etməklə axtarış nəticələrində yüksək mövqe əldə etməyə çalışır.

SEO uzunmüddətli bir investisiyadır. Təbii olaraq trafik gətirir və zamanla güclənir. Lakin nəticələr bəzən aylarla gözlənilə bilər. Bu səbəbdən SEO, səbr tələb edən, lakin uzunmüddətli fayda verən bir strategiyadır. Hər bir biznes üçün bu metod əla potensiala malikdir, çünki reklam büdcəsi olmadan müştəri cəlb etmək imkanı yaradır.

Daha da maraqlısı odur ki, SEO vasitəsilə əldə edilən trafik daha məqsədyönlü və niyyətli olur. Çünki bu insanlar aktiv şəkildə məhsul və ya xidmət axtarır və nəticə olaraq sizin saytınıza daxil olurlar. Yəni, SEO sizə sadəcə trafik yox, konversiyaya daha yaxın istifadəçi gətirir.

SEM-in Tərifi

SEM (Search Engine Marketing) isə ödənişli reklam kampaniyaları vasitəsilə axtarış nəticələrində daha ön sıralarda çıxmağı hədəfləyən rəqəmsal marketinq strategiyasıdır. Google Ads, Bing Ads kimi platformalar üzərindən həyata keçirilən bu strategiya ilə bizneslər müəyyən açar sözlərə reklam verərək dərhal görünürlük qazanırlar.

SEM-in ən əsas xüsusiyyəti onun sürətli nəticə verməsidir. Siz reklam kampaniyasını işə saldığınız andan etibarən vebsaytınıza trafik gəlməyə başlayır. Bu, xüsusilə yeni bizneslər üçün və ya təcili satış və ya promosyon zamanı son dərəcə faydalıdır.

SEM strategiyasında klik başına ödəniş (CPC), kampaniya büdcəsi, hədəf auditoriya seçimi və reklamın vaxt planlaması kimi detalları idarə etmək mümkündür. Bu isə biznes sahiblərinə daha çox nəzarət və çeviklik verir.

Lakin SEM-in davamlı olması üçün daim büdcə ayrılmalıdır. Reklam kampaniyası dayandırıldıqda trafik də dərhal kəsilir. Buna görə, SEM daha çox qısa və orta müddətli strategiyalar üçün uyğundur.

SEM həm də A/B testləri, remarketing, dinamik reklamlar kimi imkanlar təqdim edir. Bu isə istifadəçilərlə daha şəxsi və effektiv şəkildə ünsiyyət qurmağa imkan yaradır.

SEO və SEM-in əsas komponentləri

SEO-nun əsas elementləri

SEO çoxşaxəli bir sahədir və aşağıdakı komponentlərə bölünür:

• Texniki SEO: Saytın sürəti, mobil uyğunluğu, SSL sertifikatı, URL strukturu, və səhifə yüklənmə optimizasiyası kimi texniki məsələləri əhatə edir.

• On-Page SEO: Başlıqlar, meta təsvirlər, H1-H4 strukturu, açar söz istifadəsi, daxili bağlantılar, şəkil alt təsvirləri (alt text) və unikal kontentin yazılması kimi elementlər.

• Off-Page SEO: Sayta xarici linklərin (backlink) gətirilməsi, sosial media paylaşımı, brendin reputasiyası və PR fəaliyyətləri ilə əlaqədardır.

• Məzmun SEO-su: Açar sözlərə uyğun olaraq dəyərli və hədəf auditoriyaya faydalı məqalə və blog yazılarının yaradılmasıdır.

Bu komponentlərin birgə və uyğun şəkildə işləməsi, saytın axtarış motorları üçün daha cazibədar və əlçatan olmasına səbəb olur. SEO həm texniki, həm də yaradıcı bilikləri birləşdirən kompleks bir prosesdir.

SEM-in əsas alətləri və strategiyaları

SEM əsasən Google Ads vasitəsilə həyata keçirilir və aşağıdakı əsas hissələrdən ibarətdir:

• Açar söz planlaşdırılması: Hədəf auditoriyanın axtardığı açar sözlər müəyyənləşdirilir və reklam kampaniyası bu açar sözlərə uyğun hazırlanır.

• Reklam növləri: Axtarış reklamları, vizual reklamlar (Display), video reklamlar (YouTube), alışveriş reklamları (Google Shopping), və remarketing kampaniyaları.

• Büdcə və təklif sistemi: CPC (klik başına ödəniş), CPM (min baxış başına ödəniş), CPA (fərdi hərəkət başına ödəniş) əsasında planlaşdırma edilir.

• Reklamın uyğunlaşdırılması: İstifadəçinin cihazına, yaşına, yerinə və maraqlarına uyğun fərqli reklam mesajları təqdim olunur.

SEM-in uğurlu olması üçün düzgün auditoriya təhlili, keyfiyyətli reklam mətnləri, uyğun açar sözlər və optimal təklif strategiyaları vacibdir. SEM vasitəsilə brend görünürlüğü qısa müddətdə artırıla bilər və satışlar dərhal yüksələ bilər.

SEO və SEM-in üstünlükləri

SEO-nun faydaları

SEO, uzunmüddətli və dayanıqlı bir strategiya kimi bir çox üstünlüklərə malikdir. Ən böyük üstünlüklərdən biri, təbii (organik) trafik gətirməsidir. Yəni, bir dəfə optimallaşdırılmış və Google-da mövqeyə yüksəlmiş vebsayt daim istifadəçilər tərəfindən tapılıb ziyarət oluna bilər. Bu, büdcəsiz və dayanıqlı trafik axını deməkdir.

SEO-nun başqa bir üstünlüyü onun etibar qazandırmasıdır. İstifadəçilər axtarış nəticələrində reklam olmayan, yəni “sponsorlu” etiketi daşımayan linklərə daha çox güvənirlər. Bu da brendinizin rəqiblər qarşısında daha inandırıcı və peşəkar görünməsinə şərait yaradır.

SEO həmçinin istifadəçi təcrübəsini yaxşılaşdırır. Sürətli yüklənən səhifələr, mobil uyğun dizayn, strukturlaşdırılmış kontent və uyğun navigasiya istifadəçinin saytınızda daha çox vaxt keçirməsinə və geri dönməsinə səbəb olur.

SEO vasitəsilə əldə edilən trafik çox vaxt daha hədəfli və konversiya dərəcəsi yüksək olan istifadəçilərdən ibarət olur. Belə ki, istifadəçilər özləri məhsul və ya xidmət axtarır və sizi tapır – bu da onların maraqlı və alışa daha yaxın olduğu anlamına gəlir.

Daha bir üstünlük isə, SEO ilə paralel şəkildə məzmun marketinqi strategiyası da qurula bilər. Bu, saytınıza yalnız trafik yox, həm də brend dəyəri və reputasiya gətirəcəkdir.

SEM-in üstünlükləri

SEM isə sürətli nəticələr almaq istəyənlər üçün ideal strategiyadır. Bir reklam kampaniyasını bu gün işə salırsınızsa, sabah saytınıza trafik gəlməyə başlayır. Bu çeviklik xüsusilə yeni açılmış bizneslər, endirim kampaniyaları və ya vaxt məhdudiyyətli məhsullar üçün əvəzolunmazdır.

SEM ilə konkret auditoriyanı hədəfləmək mümkündür. Məsələn, yalnız 25-35 yaş arası, Bakıda yaşayan və texnologiyaya marağı olan istifadəçilərə reklam göstərə bilərsiniz. Bu hədəfləmə imkanları marketinq xərclərinin daha effektiv istifadəsinə gətirib çıxarır.

Reklam performansını dəqiq ölçmək və A/B testləri keçirmək SEM-in digər üstünlüyüdür. Siz hər bir reklamın neçə klik aldığını, nə qədər konversiya gətirdiyini və hansı variantın daha uğurlu olduğunu asanlıqla təhlil edə bilərsiniz.

Remarketing funksiyası da SEM-in böyük bir üstünlüyüdür. Saytınıza daha öncə daxil olmuş, lakin heç bir hərəkət etməmiş istifadəçiləri yenidən hədəfləyə bilərsiniz. Bu, potensial müştərini itirmədən geri qazanmaq şansı verir.

Üstəlik, SEM strategiyalarında dinamik reklamlar da istifadə oluna bilər. Məsələn, istifadəçinin maraqlandığı məhsulları avtomatik olaraq reklam mətninə daxil etmək olur ki, bu da klik və konversiya ehtimalını artırır.

Nə zaman SEO, nə zaman SEM istifadə etməli?

Biznes məqsədlərinə əsasən seçim

SEO və SEM arasında seçim edərkən ilk növbədə biznes məqsədləri nəzərə alınmalıdır. Əgər məqsəd uzunmüddətli böyümə, brendin tanınması və dayanıqlı trafik qazanmaqdırsa, SEO daha uyğundur. SEO ilə zamanla həm Google-da mövqeyiniz sabitləşir, həm də müştəri loyallığı artır.

Əgər isə satışları sürətləndirmək, məhsul kampaniyasını qısa müddətdə tanıtmaq və dərhal nəticə əldə etmək istəyirsinizsə, o zaman SEM seçimi daha effektivdir. Bu, xüsusilə yeni məhsul buraxılışı və ya mövsümi endirim kampaniyaları zamanı əvəzsizdir.

Həmçinin, yeni açılmış saytlar üçün ilk mərhələdə SEM istifadə edərək trafik cəlb etmək, eyni zamanda SEO strategiyasını qurmaq tövsiyə olunur. Bu ikili yanaşma həm dərhal fayda gətirər, həm də uzunmüddətli uğura zəmin yaradacaq.

Büdcəyə və zaman qrafikinə əsasən yanaşma

SEO və SEM seçimində büdcə də mühüm rol oynayır. Əgər ayırdığınız büdcə məhduddursa və uzunmüddətli planınız varsa, SEO daha sərfəlidir. SEO bir dəfə qurulduqdan sonra əlavə xərc olmadan trafik gətirə bilər.

Əgər isə kampaniyaya yüksək büdcə ayırmaq və qısa müddətdə satış əldə etmək istəyirsinizsə, SEM sizə bu nəticəni verə bilər. Ancaq bu zaman reklamların ROI (investisiyanın geri dönüşü) düzgün ölçülməli və optimallaşdırma daim aparılmalıdır.

Zaman faktoru da vacibdir. Tez nəticə lazımdırsa, SEM – səbir və zamanınız varsa, SEO daha doğru yanaşmadır.

Nəticə

Veb saytımıza buradan keçid edərək xidmətlərimiz haqda ətraflı məlumat ala bilərsiniz.