SEO-nun Əsasları

SEO nə deməkdir?

SEO – “Search Engine Optimization” ifadəsinin qısaltmasıdır və azərbaycanca “Axtarış Mühərriki Optimizasiyası” kimi tərcümə olunur. Sadə dillə desək, SEO veb saytların Google, Bing, Yandex kimi axtarış sistemlərində daha görünən olması üçün həyata keçirilən strategiya və texnikalar toplusudur. Bu proses, veb saytınızın təbii (yəni ödənişsiz) axtarış nəticələrində daha yüksək sıralarda yer almasına kömək edir. Əgər saytınız SEO-ya uyğun deyilsə, demək olar ki, axtarış nəticələrində heç görünməyəcək.

Təsəvvür edin ki, veb saytınız bir mağazadır. SEO isə bu mağazanın insanların sıx olduğu bir küçəyə köçürülməsi kimidir. Beləliklə, daha çox insan gəzir, baxır və nəticədə alış-veriş edir. SEO-nun əsas məqsədi də məhz budur – görünürlüğünüzü artırmaq, daha çox ziyarətçi cəlb etmək və potensial müştərilərə çevirmək.

SEO yalnız axtarış sistemləri üçün deyil, həm də istifadəçilər üçün faydalıdır. İstifadəçi dostu dizayn, sürətli yükləmə vaxtı, mobil uyğunluq kimi faktorlar həm SEO, həm də istifadəçi təcrübəsi baxımından vacibdir.

SEO necə işləyir?

SEO-nun necə işlədiyini anlamaq üçün ilk növbədə axtarış motorlarının necə fəaliyyət göstərdiyini bilmək vacibdir. Axtarış motorları veb səhifələri “crawl” edir, yəni onların məzmununu araşdırır, indeksləşdirir və daha sonra sorğulara uyğun nəticələr siyahısında göstərir.

SEO strategiyaları məhz bu üç mərhələyə fokuslanır:

1. Crawling – Botlar veb saytınızı gəzərək məlumat toplayır.

2. Indexing – Toplanmış məlumatlar axtarış sisteminin məlumat bazasına daxil edilir.

3. Ranking – Sorğu zamanı ən uyğun və keyfiyyətli məzmun sıralamada önə çıxır.

Məqsəd axtarış sisteminə göstərməkdir ki, sizin saytınız sorğular üçün ən uyğun cavabdır. Bunun üçün isə düzgün açar sözlərin istifadəsi, unikal və faydalı məzmun yaradılması, istifadəçi təcrübəsinin yaxşılaşdırılması, mobil uyğunluq və sürət kimi faktorlar vacib rol oynayır.

Google 200-dən çox faktora əsasən sıralama verir. Bunların içində “Backlink”, yəni xarici saytlardan sizin sayta keçidlər də mühüm yer tutur. Nə qədər keyfiyyətli sayt sizə link verərsə, Google sizin məzmununuzu bir o qədər dəyərli sayacaq.

Axtarış motorları necə qərar verir?

Google kimi axtarış motorları bir sual verildikdə, milyonlarla veb səhifəni skan edərək ən uyğun və etibarlı olanlarını seçib istifadəçiyə təqdim edir. Bu prosesdə əsas diqqət edilən meyarlar bunlardır:

• Açar söz uyğunluğu – İstifadəçinin yazdığı sözlər sizin məzmununuzda necə yer alır?

• Saytın strukturu və sürəti – Saytınız istifadəçiyə nə qədər tez və rahat xidmət göstərir?

• Mobil uyğunluq – Sayt mobil cihazlarda necə görünür və işləyir?

• Backlink profili – Digər saytlar sizin saytınıza nə qədər və necə link verir?

Əlavə olaraq, təhlükəsizlik, məzmunun orijinallığı, zəngin media istifadəsi (şəkil, video və s.) və istifadəçi davranışları da sıralamaya təsir edən faktorlardandır. Google saytınızda istifadəçi çox vaxt keçirirsə, bu sizin saytın faydalı olduğu anlamına gəlir və nəticədə daha yuxarı sırada göstərə bilər.

SEO-nun Növləri

On-Page SEO nədir?

On-Page SEO, sayt daxilində həyata keçirilən optimizasiya tədbirlərini əhatə edir. Bu prosesdə əsas hədəf saytın məzmununun, strukturunun və HTML elementlərinin axtarış motorlarına uyğunlaşdırılmasıdır. On-Page SEO-nun ən vacib elementləri aşağıdakılardır:

• Açar söz optimizasiyası – Hədəflənmiş açar sözlər başlıqlarda, meta təsvirlərdə, URL-lərdə və məzmunun özündə yer almalıdır.

• Məzmun keyfiyyəti – Yüksək keyfiyyətli, faydalı və istifadəçiyə dəyər təqdim edən məzmun Google tərəfindən daha üstün qiymətləndirilir.

• Daxili bağlantılar (internal linking) – Saytın digər səhifələrinə verilən keçidlər axtarış motorlarının sayt strukturunu daha yaxşı anlamasına kömək edir.

• Meta tags – Meta başlıq və təsvir istifadəçilərə və axtarış motorlarına səhifə haqqında ilkin məlumat verir.

• Şəkil optimizasiyası – Şəkillər alt yazılarla (alt text) təmin olunmalıdır ki, axtarış motorları şəkillərin nə olduğunu anlaya bilsin.

Bu optimizasiya növü, əsasən, sizin birbaşa idarə edə bildiyiniz sahələrdir. Yəni sayt sahibi kimi hər birini tətbiq edə bilər və nəticələrinə birbaşa təsir göstərə bilərsiniz.

Off-Page SEO nədir?

Off-Page SEO, saytınızdan kənarda edilən fəaliyyətlərlə saytın nüfuzunun və etibarının artırılmasıdır. Burada əsas diqqət, digər saytların sizin saytınıza olan münasibətidir. Axtarış motorları, başqalarının sizin saytınıza verdiyi qiymətə görə, sizi də sıralayır.

Əsas Off-Page SEO elementləri:

• Backlink-lər – Digər saytlardan sizin saytınıza keçidlər. Məsələn, nüfuzlu bir xəbər portalı sizin məqalənizə link verərsə, bu SEO üçün çox dəyərli olar.

• Sosial siqnallar – Facebook, Twitter, Instagram kimi sosial platformalarda məzmunun paylaşılması və əlaqələndirilməsi.

• Forumlarda və bloqlarda aktivlik – Mövzu ilə əlaqəli forumlarda suallara cavab vermək və link əlavə etmək.

Off-Page SEO uzunmüddətli bir prosesdir və əsasən əlaqə qurmaq, keyfiyyətli məzmunla digər saytların diqqətini çəkməklə mümkündür. Bu növ SEO, etibarlılığı artırır və Google-a saytınızın dəyərli olduğunu göstərir.

SEO-nun Veb Sayt Üçün Əhəmiyyəti

1. Trafikin artırılması

SEO-nun əsas məqsədi saytınıza daha çox və hədəflənmiş ziyarətçi cəlb etməkdir. Axtarış nəticələrində ilk səhifədə, xüsusilə də ilk üçlükdə yer almaq saytın görünürlüğünü və klik sayını əhəmiyyətli dərəcədə artırır. Orqanik trafik pullu reklamlardan fərqli olaraq uzunmüddətli və davamlı olur. İstifadəçilər sizi özləri axtarıb tapdığı üçün dönüşüm ehtimalı da daha yüksəkdir.

2. Brend görünürlüğünün gücləndirilməsi

Google-un ilk səhifəsində olmaq istifadəçilərin sizə olan etibarını artırır. Hətta klik etməsələr belə, brendiniz yadda qalır. Bu, rəqiblərə qarşı üstünlük yaradır və sosial mediada, eləcə də ağızdan-ağıza reklamda sizin adın daha çox hallanmasına səbəb olur.

3. Yüksək dönüşüm nisbətləri

SEO yalnız trafik gətirmir, həm də daha çox istifadəçini real müştəriyə çevirməyə kömək edir. Axtarış nəticəsində sizi tapan istifadəçi konkret ehtiyacı olan şəxsdir, bu da satış və əlaqə qurma ehtimalını artırır. SEO və konversiya optimizasiyası birlikdə işlədikdə nəticələr daha da güclü olur.

SEO olmadan nə baş verir?

SEO olmayan veb saytlar adətən axtarış nəticələrinin sonlarında və ya ümumiyyətlə nəticələrdə görünmür. Bu isə o deməkdir ki, saytınıza gələn insanlar əsasən ya təsadüfi kliklərdən, ya da pullu reklamlardan gəlir. SEO olmadıqda:

• Orqanik trafik azalır – Saytınıza təbii yollarla gələn insanlar azalır.

• Brend görünürlüğü zəifləyir – İnsanlar sizi tanımır, çünki heç vaxt qarşılarına çıxmırsınız.

• Rəqiblər sizi üstələyir – SEO edən rəqiblər axtarış nəticələrində daha çox görünür və daha çox satış edir.

• Marketinq xərcləri artır – SEO olmadan reklam etmək üçün daim pul ödəməli olursunuz.

• Sayt etibarsız görünür – Axtarış nəticələrində olmayan saytlar istifadəçilər üçün qeyri-peşəkar görünə bilər.

Yəni SEO, uzunmüddətli və davamlı trafik və müştəri mənbəyidir. Onsuz veb saytınız internet okeanında batmış bir gəmi kimi olar – orada olsa da, heç kim görmür.

SEO Strategiyasının Qurulması

Açar söz tədqiqatı

SEO-nun təməl daşı açar söz tədqiqatıdır. Bu mərhələ olmadan nə məzmun, nə optimizasiya, nə də link strategiyası işləyə bilər. Açar söz tədqiqatı, istifadəçilərin axtarış sistemlərində ən çox nələri axtardığını müəyyən etməyə kömək edir. Sizin məqsədiniz, bu axtarışlara cavab verən məzmun yaratmaq olmalıdır.

Bu mərhələdə aşağıdakıları etməlisiniz:

1. Əsas açar sözlərin müəyyənləşdirilməsi – Məsələn, “bakıda restoran”, “ucuz uşaq geyimləri”, “ən yaxşı qrafik dizayner”.

2. Uzun quyruqlu (long-tail) açar sözlər – Daha konkret və az rəqabətli ifadələr. Məsələn, “Bakıda vegan dostu kafe” və ya “10 yaşlı oğlan üçün idman ayaqqabısı”.

3. Rəqib analizi – Rəqiblərinizin hansı açar sözlərdə sıralandığını öyrənin.

4. Axtarış həcmi və rəqabət səviyyəsi – Hər bir açar sözün axtarış sayı və rəqabət dərəcəsi araşdırılmalıdır.

Açar söz alətləri: Google Keyword Planner, Ubersuggest, Ahrefs, SEMrush, Moz və s. Bu alətlər vasitəsilə siz həm açar sözlərin statistikasını, həm də uyğun məzmun ideyalarını tapa bilərsiniz.

Düzgün seçilmiş açar sözlər vasitəsilə siz hədəf auditoriyanı daha dəqiq cəlb edə, onların ehtiyaclarını anlaya və həmin ehtiyaclara uyğun məzmun yarada bilərsiniz.

Məzmun optimizasiyası

SEO üçün məzmun kraldır. Amma bu sadəcə çox yazmaq demək deyil. Faydalı, oxunaqlı, hədəf kütləyə uyğun və açar sözlərlə optimizə olunmuş məzmun yaratmaq əsas şərtdir. Google-un məqsədi istifadəçiyə ən yaxşı cavabı təqdim etməkdir – bu cavab isə sizin məqaləniz ola bilər.

Məzmun optimizasiyası üçün əsas qaydalar:

• Başlıqlarda açar sözlərin istifadəsi (H1, H2, H3 və s.)

• Meta təsvir və başlıq etiketlərinin optimizasiyası

• Şəkillərə alt yazılar əlavə etmək

• İç bağlantılar və xarici linklərin balanslı istifadəsi

• Oxunaqlılıq və cəlbedici yazı üslubu

Google-un “E-E-A-T” prinsipi – Təcrübə (Experience), Ekspertlik (Expertise), Avtoritetlik (Authoritativeness), Etibarlılıq (Trustworthiness) – də SEO üçün əhəmiyyətlidir. Yəni siz yazdığınız sahədə bilikli və etibarlı görünməlisiniz.

Əgər yazınız insanlar üçün faydalı və oxunaqlıdırsa, Google da sizi mükafatlandıracaq. Saytda qalma müddəti, səhifə baxış sayı və geri qayıdış dərəcələri də məzmunun keyfiyyətini əks etdirir.

Link quruculuğu

Link quruculuğu (link building), SEO-nun ən güclü və eyni zamanda ən çətin hissəsidir. Bu prosesdə məqsəd, digər etibarlı və nüfuzlu saytlardan sizin saytınıza keçidlər əldə etməkdir. Google üçün bu, sizin saytınızın dəyərli və etibarlı olduğuna bir siqnaldır.

Link quruculuğu üsulları:

1. Qonaq yazılar (guest posts) – Digər bloglarda məqalə yazaraq öz saytınıza link vermək.

2. İnfluencer və blogger əməkdaşlıqları – Sosial media və bloqlar vasitəsilə təbliğat.

3. PR və xəbər saytlarında məqalə yerləşdirmək – Xüsusilə tanınmış media platformalarında sizin haqqında yazılar SEO-nu sürətləndirir.

4. Broken link building – Saytlardakı ölü linkləri taparaq, öz linkinizi təklif etmək.

Yalnız keyfiyyətli, əlaqəli və təbii görsənən linklər faydalıdır. Keyfiyyətsiz və spam xarakterli linklər Google tərəfindən cəzalandırılır və bu sizin sıralamanıza mənfi təsir göstərə bilər.

Nəticə

SEO — bu günün rəqəmsal dünyasında hər bir veb saytın uğurunun təməlidir. Sadəcə sayt açmaq kifayət etmir; onu tapıla bilən, oxunaqlı və istifadəçilər üçün faydalı hala gətirmək əsas şərtdir. SEO sayəsində siz yalnız daha çox insanın saytınıza gəlməsini təmin etmirsiniz, həm də bu insanları real müştəriyə çevirmə fürsəti əldə edirsiniz.

Buradan keçid edərək SEO xidmətimiz hada ətraflı məlumat ala bilərsiniz.